Ακόμα και αν αποδεχόμαστε την ύπαρξη νομοτελειών στην εξέλιξη των ανθρώπινων κοινωνιών, είναι πραγματικά απίθανο να μπορέσουμε να αναγνωρίσουμε όλα τα δεδομένα που θα καθόριζαν μια τέτοια νομοτέλεια. Είμαστε, παρόλαυτά, πολιτισμικά εκπαιδευμένοι να θεωρούμε αυτονόητη, νομοτελειακή, την πρόοδο της ανθρωπότητας την οποία αναγνωρίζουμε επιλεκτικά στην ευζωία ορισμένων -λίγων- ανθρώπων και στα εντυπωσιακά μνημεία που χτίζονται πάνω στον πόνο των πολλών. Αυτή η πολιτισμική εκπαίδευση μας αποτρέπει από το να αναγνωρίσουμε τους κινδύνους που επιφυλλάσσει η πρόοδος αυτού του είδους, ακόμα και όταν υπάρχουν χειροπιαστά παραδείγματα.
Ο δρόμος της κυριαρχικότητας ως νομοτέλεια
Αν υποθέσουμε ότι η ανθρωπότητα έχει ως μόνη δυνατότητα να εξελίσσεται μέσα από διαδεχόμενες νομοτέλειες, χωρίς να έχει επί της ουσίας την δυνατότητα να επιλέγει, τότε θα είναι καλό να προετοιμαστούμε για την στιγμή που ο κόσμος θα παραδοθεί από τον Κυριαρχικό Άνθρωπο στον Καταστροφικό Άνθρωπο. Γιατί αφού επί χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι εκπαιδεύονται μέσα σε έναν τρόπο κοινωνικής οργάνωσης θεμελιωμένο στην σχέση της κυριαρχίας με την υποταγή και ενώ έχουν εγκαταλλείψει κατά το μακρινό παρελθόν την κοινωνική οργάνωση που βασίζεται στην ισοτιμία και την συνεργασία, είναι μάλλον πιο πιθανό να συνεχίσουν να εξελίσσουν τον υφιστάμενο τρόπο παρά να γυρίσουν σε έναν παρελθοντικό. Ειδικά την στιγμή που οι ίδιες δυνάμεις που ανέτρεψαν την ισοτιμία και εγκαθίδρυσαν την κυριαρχικότητα όχι μόνο συνεχίζουν να υπάρχουν αλλά αποκτούν όλο και περισσότερα εφόδια σε όλα τα επίπεδα επιβολής και κυριαρχίας τους.
Ο δρόμος της ισοτιμίας ως επιλογή
Αν, από την άλλη, υποθέσουμε ότι η ανθρωπότητα διαθέτει την ικανότητα να καθορίζει την πορεία της και μέσα από συνειδητές επιλογές της, τότε οι κόποι πολλών ανθρώπων οι οποίοι δρουν συλλογικά, ή και μεμονωμένα αλλά επιδρώντας στο κοινωνικό γίγνεσθαι, ίσως ανοίξουν τον δρόμο μέσα από τον οποίο κάποια στιγμή ο Κυριαρχικός Άνθρωπος θα γίνει παρελθόν και η πιθανότητα επιβολής του Καταστροφικού Ανθρώπου ένας μακρινός εφιάλτης.
Ο Καταστροφικός Άνθρωπος
Τον έχουμε γνωρίσει. Έχει πολλά πρόσωπα αλλά η περιγραφή του μπορεί να περιοριστεί σε λίγες λέξεις: ο άνθρωπος που αρέσκεται να αισθάνεται ανώτερος των άλλων ανθρώπων και να επιβεβαιώνει αυτήν την ανωτερότητα διαφημίζοντας την κυριαρχία του, η οποία -ιδανικά για αυτόν- μπορεί να επεκτείνεται χωρίς όρια.
Σχεδόν πίσω από κάθε μεγάλη συμφορά των ανθρώπων βρίσκονται ακραίες περιπτώσεις τέτοιων προσώπων. Μπορεί να παρουσιάζονται ως αυτοί που ονομάζουμε Μεγάλοι Άνδρες ή ως οι πιο ποταποί των ανθρώπων. Σε όποια εκδοχή και αν τους συναντάμε όμως, η ανθρώπινη επινοητικότητά τους εξαντλείται στον ανταγωνισμό και στις προσπάθειές τους να κυριαρχήσουν. Η βία, ο πλούτος και τα ψεύδη είναι τα σημαντικότερα εργαλεία των Καταστροφικών Ανθρώπων.
Ο Καταστροφικός Άνθρωπος θρέφεται από το πάθος του για κυριαρχία και, εάν επιβάλλει την θέλησή του, σε βάθος χρόνου θα μπορούσε ακόμα και να επιφέρει την εξέλιξη των ανθρώπων σε δύο διαφορετικά αλληλοεξαρτώμενα βιολογικά είδη: των κυρίαρχων και των υποταγμένων. Ακόμα όμως και ένα τέτοιο αποκρουστικό σενάριο είναι υπεραισιόδοξο μπροστά στην τεκμηριωμένη γνώση μας πως, σε όσα κλειστά συστήματα οι κοινωνίες αφέθηκαν στην μανία του Καταστροφικού Ανθρώπου, ο ανθρώπινος πολιτισμός κατέρρευσε και οι άνθρωποι βυθίστηκαν σε μια αγριότητα που όμοιά της δεν έχουμε συναντήσει στην φύση.
Το ναυάγιο της Μέδουσας. Οι αξιωματούχοι επιβιβάστηκαν στις λέμβους και διασώθηκαν αφού προηγουμένως εγκατέλλειψαν 150 μέλη του πληρώματος και στρατιώτες σε μία αυτοσχέδια σχεδία. Από αυτούς, μετά από 13 μέρες, περισυνελέγησαν ζωντανοί μόνον δέκα. Στοιχεία: http://el.wikipedia.org/wiki/Η_Σχεδία_της_Μέδουσαςhttp://www.historyhouse.com/in_history/medusa/#foot2
Ο Συναισθανόμενος Άνθρωπος
Κι αυτόν τον έχουμε γνωρίσει, κι αυτός έχει πολλά πρόσωπα. Μια σύντομη περιγραφή θα μπορούσε να είναι: ο άνθρωπος που δρα και δημιουργεί συναισθανόμενος την ομοιότητά του με τους άλλους ανθρώπους και διαπραγματευόμενος διαρκώς τα όρια μεταξύ του ίδιου και των υπολοίπων.
Το μεγαλύτερο μέρος του ανθρώπινου πολιτισμού, είτε πρόκειται για έργα μικρά και καθημερινά είτε για έργα επιδεικτικά και μεγαλεπίβολα, χτίστηκε από τέτοιους ανθρώπους οι οποίοι σε κάθε εποχή και σε κάθε κοινότητα μοιράστηκαν τις γνώσεις και τις προσπάθειες για το καλύτερο.
Η ανάπτυξη της σκέψης, το μοίρασμα της γνώσης, και η συνεργατικότητα είναι τα σημαντικότερα εργαλεία των Συναισθανόμενων Ανθρώπων.
Η ανάπτυξη της σκέψης, το μοίρασμα της γνώσης, και η συνεργατικότητα είναι τα σημαντικότερα εργαλεία των Συναισθανόμενων Ανθρώπων.
Ο Συναισθανόμενος Άνθρωπος θρέφεται από την αστείρευτη, δημιουργική και ανυπότακτη δύναμη της συναισθηματικής νοημοσύνης του. Συνήθως έρχεται στο προσκήνιο και αναδεικνύεται ο ρόλος του μετά από μεγάλες καταστροφές (Βόρεια Αμερική πριν 11 χιλιάδες χρόνια, Νέα Ζηλανδία πριν 500 χρόνια, Ευρώπη πριν 50 χρόνια).
